All photos and other content materials posted at This Blog were found via internet search engines and other websites and the legal copyrights of those content belong to the actual owners. I have taken my effort to acknowledge the copyright owners where possible, but there might some missing out. If you feel any of your copyrighted material is seen in this blog please comment it. Thank you.. Credit to ALL CONCERNED, especially Lin San Letpanpya, Kyawsoe Soe,Myanmar Historical Archive,William Than, Ateewarloneshay Soe Wai, Kyaw Gyi etc.....

Wednesday, November 27, 2013

Bo Ye Htut

ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္ထဲက တဦးတည္းသာ သက္ရွိထင္ရွား က်န္ေတာ့တဲ႕ သခင္ေအာင္သိန္း ေခၚ ဗိုလ္ရဲထြဋ္ ဟာ ယေန႕ ႏို၀င္ဘာ ၂၇ ရက္ အမ်ိဳးသားေန႕ ျမန္မာ စံေတာ္ခ်ိန္ ည ၉ နာရီ ၂၀ မိနစ္မွာ ကြယ္လြန္ သြားရွာျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

Monday, November 25, 2013

1/4 Pe Min Don Min

1/4 Pe Min Don Min

Obverse - Peacock

Reverse - Denomination within wreath

Features ;

Country - Myanmar

Years - 1227 ( 1865 )

Calendar - Buddhist ( Chaulasakarat )

Value - 1/4 Pe` = 1 Pya ( 1/80 )

Matal - Copper

Weight - 6.1 g

Diameter - 24mm

Shape - Round

Demonetized - Yes

ကာတြန္းဦးဘဂ်မ္းရဲ႕ လက္ရာ ထီဆုိင္ေၾကာ္ျငာေလး


Burmese lady 1890s


“ကုန္းေဘာင္ေခတ္က ေက်းလက္ေန ျပည္သူေတြရဲ႕ ထမင္း၀ိုင္း (Menu)


ကုန္းေဘာင္ေခတ္က ေက်းလက္ေန ျပည္သူေတြရဲ႕ ထမင္း၀ိုင္း (Menu)”
၁၈ ရာစုေနာက္ပိုင္းကို ကုန္းေဘာင္ေခတ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းခြဲၿပီး . . . .
ကုန္းေဘာင္ေခတ္က ဦးႀကီး ၊ ဦးေဆာင္း ၊ ဦးပုည ၊ဦးအင္းတို႔ရဲ႕ ကဗ်ာစာေပေတြထဲက အေထာက္အထားနဲ႔ ေက်းလက္ေနျပည္သူလူထုရဲ႕
ထမင္း၀ိုင္း (Menu)ကိုေလ့လာၾကည့္တဲ့ အခါ . . . . . . . -
၁ ။ ခ်ဥ္ေပါင္ဟင္း ၊ ဘူးရြက္ျပဳတ္ ၊ ငါးပိရည္ ၊ ရဲေက်ာ္ဆန္ ။
၂ ။ ဘူးညြန႔္ ၊ ခ်ဥ္ေပါင္နီ ၊ ပုဇြန္လံုး ၊ လယ္ၾကြက္ကင္ ။
၃ ။ ေပၚသစ္စေျပာင္း ၊ ဆူးပုတ္ေရ ၊ ပုတတ္က်ပ္တင္ ။
၄ ။ ယုန္က်ပ္တင္ ၊ပရႏၷ၀ါဟင္းခ်ဳိ ၊ ၀ါးျပာ(အငံအတြက္) ။
၅ ။ လက္ပံပြင့္ေျခာက္ ၊ ပံ့သကူအမဲသား ၊ ႏွစ္ခ်ိဳ႕ေျပာင္း ။
၆ ။ ေျပာင္း ၊ ငါးလူးမွ်င္မွ်င္ေၾကးမသင္ေရလံုျပဳတ္ ။
၇ ။ ပဲေနာက္ ၊ ေျပာင္း ၊ ေကာက္ -သံုးလြန္တင္ထမင္း ၊ ငါးနဲ႕ခ်ဥ္ေပါင္ေရာက်ိဳျငဳပ္သီးေထာင္း တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္ ။
( မွတ္ခ်က္ - စားေတာ္ခ်က္နည္္းက်မ္းပါခ်က္နည္း ( ၈၉)မ်ိဳးဟာ နန္းတြင္းစဖိုအတြက္ ျဖစ္ၿပီးဆင္းရဲသား ျပည္သူလူထုႏွင့္ မဆိုင္ပါ ။)
( ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ေက်းလက္ လူမွဳ စီးပြား ဘ၀ 1752 -1885 )
ေဒါက္တာတိုးလွ M.A,Ph.D. သမိုင္းပါေမာကၡ မႏၱေလး တကၠသိုလ္၏ စာတမ္းကို ေဒါက္တာသန္းထြန္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေရးသည္ ။)
— with Zaw Zaw, Ngwe Thaw

ျပည္ခရိုင္ေမွာ္ဇာ အရပ္ရွိ ေမာင္ခင္ဘ (ခင္ဘကုန္း) မွ ရရွိခဲ့ေသာ ေရႊေပခ်ပ္

ျပည္ခရိုင္ေမွာ္ဇာ အရပ္ရွိ ေမာင္ခင္ဘ (ခင္ဘကုန္း) မွ ရရွိခဲ့ေသာ ေရႊေပခ်ပ္ နွစ္ခုုမွ ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ ေရာက္ရွိရာ အေထာက္အထား ။

ေရႊေပခ်ပ္ I II III IV ႏွင့္ V မွ စာေၾကာင္းေရ ၃ ပထမ ပိုဒ္ အထိ ကို ယေန႔ေခတ္ ျမန္မာအကၡရာျဖင့္ ျပန္ေရးေသာ္

(I -၁) သိဒၶမ္ဝိဇၨာ ပစၥယာ သခၤါရာ သခၤါရ ပစၥယာ ဝိညာဏံ

(I -၂) ဝိညာဏ ပစၥယာ နာမ႐ူပံ နာမ႐ူပ ပစၥယာ သဠာယတနံ

(I -၃) သဠာယတန ပစၥယာ ဖေႆာ ဖႆ ပစၥယာ ေဝဒနာ ေဝဒန ပစၥယာ

(II -၁) တဏွာ၊ တဏွ ပစၥယာ ဥပါဒါနာ ဥပါဒါန ပစၥယာ ဘေဝါ ဘဝ ပစၥယာ

(II -၂) ဇာတိ ဇာတိ ပစၥယာ ဇရာ မရဏံ ေသာက ပရိေဒဝိတ ဒုကၡ ေဒါ

(II -၃) မနႆုပါယာသ သမ ၱဝ ႏၱိ ဧဝ ေမတႆ ေကဝလႆ ဒုကၡခႏၼ

(III -၁) ႆ သမုဒေယာ ေဟာတိ။ အဝိဇၨာယ ေတြဝ အ ေသသ ဝိရာဂနိေရာဓါ

(III -၂) သခၤါရနိေရာေဓါ သခၤါရ နိေရာဓါ ဝိညာဏနိေရာေဓါ ဝိညာဏ နိေရာဓါ

(III -၃) နာမ႐ူပ နိေရာေဓါ နာမ႐ူပ နိေရာဓါ သဠာယတန နိေရာေဓါ သဠာယ

(IV - ၁) တနနိေရာဓါ ဖႆ နိေရာေဓါ ဖႆ နိေရာဓါ ေဝဒန နိေရာေဓါ

(IV -၂) ေဝဒန နိေရာဓါ တဏွနိေရာေဓါ တဏွနိေရာဓါ ဥပါဒါန နိေရာေဓါ

(IV -၃) ဥပါဒါန နိေရာဓါ ဘဝနိေရာေဓါ ဘဝနိေရာဓါ ဇာတိနိေရာေဓါ

(V -၁) ဇာတိနိေရာဓါဇရာ မရဏ ေသာက ပရိေဒဝိတ ဒုကၡ ေဒါမနႆုပါယာ

(V-၂) သ နိရုဇၩႏၲိ။ ဧဝေမတႆ ေကဝလႆ ဒုကၡခႏၼႆ နိေရာေဓါ

(V -၃) ေဟာတီတိ။

မွတ္ခ်က္။ I II III IV V သည္ ေရႊေပခ်ပ္မ်ားျဖစ္၍၊ ျမန္မာ ဂဏန္း မ်ားသည္ စာေၾကာင္းေရ ျဖစ္သည္။ ေရႊေပ တခ်ပ္လွ်င္ စာေၾကာင္း သံုးေၾကာင္းစီပါ
သည္။

ယေန႔ ရြတ္ဆိုပြားမ်ားၾကေသာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ အႏုလုံ၊ ပဋိလုံ ပါဠိေတာ္
(ႏွိဳင္းယွဥ္ၾကည့္ရန္)

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ အႏုလုံုံ ပါဠိ
==============

အဝိဇၨာ ပစၥယာ သခၤါရာ၊ သခၤါရ ပစၥယာ ဝိညာဏံ၊
ဝိညာဏ ပစၥယာ နာမ႐ူပံ၊ နာမ႐ူပ ပစၥယာ သဠာယတနံ၊
သဠာယတန ပစၥယာ ဖေႆာ၊ ဖႆ ပစၥယာ ေဝဒနာ၊
ေဝဒနာ ပစၥယာ တဏွာ၊ တဏွာ ပစၥယာ ဥပါဒါနံ၊
ဥပါဒါန ပစၥယာ ဘေဝါ၊ ဘဝ ပစၥယာ ဇာတိ၊
ဇာတိ ပစၥယာ ဇရာ မရဏံ ေသာက ပရိေဒဝ ဒုကၡ ေဒါမန ႆုပါယာသာ သမBဝႏၱိ၊
ဧဝေမတႆ ေကဝလႆ ဒုကၡကၡႏၼႆ သမုဒေယာေဟာတိ။

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ပဋိလုံ ပါဠိ
==============

အဝိဇၨာယေတြဝ အေသသ ဝိရာဂ နိေရာဓာ သခၤါရ နိေရာေဓာ၊
သခၤါရ နိေရာဓာ ဝိညာဏ နိေရာေဓာ၊
ဝိညာဏ နိေရာဓာ နာမ႐ူပ နိေရာေဓာ၊
နာမ႐ူပ နိေရာဓာ သဠာယတန နိေရာေဓာ၊
သဠာယတန နိေရာဓာ ဖႆ နိေရာေဓာ၊
ဖႆ နိေရာဓာ ေဝဒနာ နိေရာေဓာ၊
ေဝဒနာ နိေရာဓာ တဏွာ နိေရာေဓာ၊
တဏွာ နိေရာဓာ ဥပါဒါန နိေရာေဓာ၊
ဥပါဒါန နိေရာဓာ ဘဝ နိေရာေဓာ၊
ဘဝ နိေရာဓာ ဇာတိ နိေရာေဓာ၊
ဇာတိ နိေရာဓာ ဇရာ မရဏံ ေသာက ပရိေဒဝ ဒုကၡ ေဒါမနႆုပါယာသာ နိရုဇၩႏၲိ
ဧဝေမတႆ ေကဝလႆ ဒုကၡကၡႏၼႆ နိေရာေဓာ ေဟာတိ။


၁၁ ရာစုႏွစ္ သမုိင္းတင္ ပုဂံေခတ္ဦးတြင္ အနိ႐ုဒၶမင္းေစာ၏ လက္ထက္မွ
စ၍ မင္းႏွင့္ျပည္သူတရပ္လံုး အတိုင္းမသိ အံ့ခ်ီးဘြယ္ရာ သဒၶါတရား ႏွင့္ နက္ရွိဳင္းစြာ သက္ဝင္ယုံၾကည္မႈေၾကာင့္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာသည္ တ႐ွိန္
ထိုး တိုးတက္လာခဲ့ေလသည္။ ထိုသို႔ တိုးတက္လာခဲ့သည္ မွန္ေသာ္လည္း၊
ထိုေခတ္ ထိုအခ်ိန္တြင္မွ ပုဂံ ေဒသသို႔ အဦးဆံုး ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ စ
တင္ ေရာက္ရွိ လာျခင္း မဟုတ္ေပ။ ဟိႏၵဴ ျဗဟၼဏ အယူဝါဒ ၊ အျခား ေသာေဒသခံ ယံုၾကည္မႈမ်ား၊ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာႏွင့္အတူ ေထရဝါဒ
ဗုဒၶဘာသာသည္ ပုဂံ ေဒသသို႔ ေရာက္ရွိ ကိုးကြယ္ေနခဲ့ၾကျပီးေလျပီ။

သီရိေခတၲရာ (ျဂီေကၡၾတ) (ပ်ဴ) သည္ ၆ ရာစု၊ ၇ ရာစုႏွစ္ခန္႔ တြင္ အေျခ
တက် ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေနျပီဟု မွန္းဆရေပသည္။ သီရိေခတၲရာ (ျဂီေကၡၾတ)
(ပ်ဴ) အရပ္ေဒသ သို႔ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ မည္သို႔စတင္ ေရာက္႐ွိလာ ခဲ့
သနည္းဆိုေသာ အေမးပုစၦာကို ေျဖဆိုရန္ မလြယ္ကူေပ။ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္
မႈ ၊ ဘာသာစကား ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ၊ စာေပအႏုပညာႏွင့္ လက္မႈပညာတို႔မည္
သည္ ဆက္သြယ္ေနေသာ ေဒသ တခုႏွင့္တခု နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ကူးေျပာင္း
ေရာက္ရွိ ျပန္႔ပြားတတ္ေသာ သေဘာ႐ွိေပသည္။ တေနရာႏွင့္ တေနရာ
အျပန္အလွန္ ဖလွယ္တတ္ေသာ သဘာဝလည္း ႐ွိသည္။

ထိုုကဲ့သို႔ပင္ ပုဂံသို႔ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ စတင္ေရာက္႐ွိလာပံုႏွင့္၊ အမ်ား ေျပာဆို ယံုၾကည္ေနၾကေသာ အနိ႐ုဒၶ၏ လက္ထက္တြင္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား
မည္ကဲ့သို႔ ေရာက္႐ွိလာပံု သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို ေလ့လာရာတြင္၊ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ၾကာျပီးသည့္ေနာက္ ေႏွာင္းေခတ္မ်ားတြင္မွအသစ္ေရးထိုးထားေသာ
ေက်ာက္စာ၊ ေပစာမ်ား ႏွင့္ ရာဇဝင္ သမိုင္း မွတ္တမ္းမ်ား ကိုသာ ေတြ႔ရွိရ
ေပသည္။ ပုဂံ ေခတ္ထိုး ေက်ာက္စာ၊ မင္စာ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ စသည္မ်ား
တြင္မူ အေထာက္အထားတစံုတရာ မေတြ႕ၾကရေသးေပ။

ျမန္မာ့ ေရွးေခတ္သမိုင္းကို ေက်ာက္စာမ်ား၊ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ ႏွင့္ မင္စာ
မ်ား၊ ေပထက္အကၡရာမ်ား၊ လက္မႈပညာ အလုပ္အေဆာင္မ်ား၊ ေခတ္အ
ဆက္ဆက္ ပညာ႐ွင္မ်ား၏ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ား ႏွင့္ ေခတ္အဆက္ဆက္
လက္ကမ္း ေျပာၾကားခဲ့ၾကေသာ ပါးစပ္ရာဇဝင္ သမိုင္းမ်ားကို ကိုးကားျပီး
ေျပာဆို ေရးသားၾကရ ေပသည္။ မွန္းဆခ်က္၊ အဓိပၸါယ္ ေကာက္ယူဖြင့္ဆို
ခ်က္မ်ားသည္ ေလ့လာသူမ်ား အနက္ တဦးႏွင့္တဦး တူညီမႈ ႐ွိေကာင္းမွ
႐ွိေပလိမ့္မည္။ ေႏွာင္းေတြ႔အေထာက္အထား အသစ္မ်ားႏွင့္ သုေတသန လုပ္ရာမွ ေဖၚထုတ္ ရ႐ွိခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာ့သမိုင္းကိုေရးသားရာတြင္
ျပင္ဆင္ ျဖည့္စြက္မႈမ်ား အျမဲတေစ လိုအပ္ေနေပမည္။

မည္သည့္အခ်ိန္ မည္သည့္ခုႏွစ္မွာ ေရးသားခဲ့ေၾကာင္း အေထာက္အထား
မ်ား ႐ွာေဖြမေတြ႔ႏိုင္ေသာ္လည္း ဆိုညႊန္းခဲ့သည့္ ထို ေရႊေပခ်ပ္ ၂ဝ တြင္
သံုးစြဲသည့္ (ပ်ဴ) အကၡရာမ်ား ၊ အတူတကြေတြ႔ရေသာ သာသနိကလက္မႈ
ပစၥည္းမ်ား ၊ ထိုေဒသမွ ေတြ႔ရေသာ ေစတီမ်ား ၊ ဂူဘုရားမ်ား ၊ ျမိ႔ဳ႐ိုးမ်ား ၊ အုတ္ခ်ပ္မ်ား ၊ ေျမပံုဘုရားမ်ား ၊ ေက်ာက္ခ်ပ္႐ုပ္ၾကြမ်ား ၊ အရုိးအိုးမ်ား ၊
အရုိးစု ႏွင့္ မီးေသြးမ်ား ၊ ပုတီးေစ့မ်ား၊ ပံုႏိွပ္ (ပ်ဴ) ဒဂၤါးမ်ားစသည့္အျခား
ေခတ္ျပိဳင္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ား ကို ေထာက္႐ွဳျခင္းအားျဖင့္၊ ျပည္ျမိ႔ဳနယ္
အတြင္းရွိ ယေန႔ ေမွာ္ဇာ ပတ္ဝန္းက်င္၊ ေ႐ွး (ပ်ဴ) ေခတ္အခါက သီရိေခ
တၲရာ (ျဂီေကၡၾတ) ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု မွန္းဆရေသာ ေရွးျမိဳ႕ရုိးႀကီးအတြင္းက
အရပ္ေဒသ တြင္ ရာစုႏွစ္မ်ား ၾကာရွည္စြာ (ပ်ဴ) လူမ်ိဳးစုမ်ား ေနထိုင္ခဲ့
ၾကသည္။

ထို (ပ်ဴ) လူမ်ိဳးစုမ်ားသည္ ၆ ရာစုႏွစ္ မွ ၇ ရာစုႏွစ္ အတြင္း ကတည္းကပင္
သမုိင္းတင္ ၁၁ ရာစုႏွစ္ အနိရုဒၶမင္းေစာ၏ လက္ထက္ ပုဂံေခတ္ဦး အခ်ိန္ ထက္ ပိုမို ေစာစီးစြာ ေ႐ွး (ပ်ဴ)အကၡရာျဖင့္ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ထားေသာ
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ပါဠိေတာ္ကို ယံုၾကည္ က်င့္ႀကံ အားထုတ္ေနၾကျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း
သက္ေသ ျပလ်က္႐ွိေပသည္။

ဆရာ ရန္ဝင္းေတာင္တံခါး ။
မိုးမခ အထူးေဆာင္းပါး ။

Friday, November 1, 2013

ကတိုးေက်းရြာက တိုင္တလံုးအိမ္

အံ့ၾသစရာအျဖစ္အပ်က္တစ္ခု


ကၽြန္ေတာ္တို႔ admin မ်ားအေနနဲ႔ မိတ္ေဆြမ်ားကို တင္ဆက္ေပးႏိုင္ဖို႔ တစ္ေန႔က မြန္ယဥ္ေက်းမႈျပတိုက္ကို သြားၿပီး မွတ္တမ္းဓါတ္ပံုေတြ ရိုက္ကူးတင္ဆက္ေပးလ်က္ရွိပါတယ္၊အဲလို တင္ဆက္ေပးတဲ့ေနရာမွာ ကတိုးေက်းရြာက တိုင္တလံုးအိမ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဓါတ္ပံုတစ္ပံုကို ေတြ႔လို႔ မိတ္ေဆြမ်ား ေလ့ လာျမင္ေတြ႕ႏိုင္ေအာင္ ရိုက္ကူးၿပီး မည္သည့္ျပဳျပင္ျဖည့္စြက္မႈမွ မပါပဲ မူရင္းပံုအတိုင္း တင္ဆက္ေပး ခဲ့တဲ့အခါမိတ္ေဆြအခ်ိဳ႕ရဲ႕ေရးသားလာတဲ့ comment အရ လူပံုတစ္ပံုျမင္ရတယ္လို႔ ေျပာ လာလို႔ ေသေသ ခ်ာခ်ာၾကည့္မိတဲ့အခါအံ့ၾသ စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ တိုက္ပံုအက်ီၤကို ၀တ္၊ ေခါင္းေပါင္း စည္းထားတဲ့ လူတစ္ေယာက္ ရပ္ေနတဲ့ပံုကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့တာမို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အထူး အဆန္းျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။

မိတ္ေဆြတို႔သိသာျမင္ေတြ႕ႏိုင္ေအာင္ ထပ္မံေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထင္ျမင္ခ်က္ မွန္ကန္ျခင္း ရွိမရွိနဲ႔ မိတ္ေဆြမ်ား ျမင္ရျခင္း မျမင္ရျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေလးေတြ ကို ေရး သားေပးခဲ့ေစခ်င္ပါတယ္။

မြန္ျပည္နယ္အလင္း

Chess game, Burma 1890s

Chess game, Burma 1890s

Photograph by Max and Bertha Ferrars